Değerli KBAM Üyeleri,

Gelen talepler üzerine 10. KBAM Sempozyumu için bildiri özeti gönderim tarihi 10 Mayıs 2025 olarak güncellenmiştir. Tüm üyelerimize katılımları ve ilgileri için teşekkür ederiz.

010. KBAM Sempozyumu

İKİLİKLERİN ÖTESİNDE: ÇOKLU MEKANSAL BAĞLANTILAR

15-16-17 EKİM 2025, MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ

Kentsel ve bölgesel kavramlar sıklıkla kent-kır, merkez-çeper, yerel-küresel, kamusal-özel, planlı-organik, nitel-nicel, mikro-makro gibi ikilikler üzerinden tartışılmaktadır. Ele alınan konularda araştırmacılar çalışma kapsamlarına giren mekanları/olguları önceden belirlenmiş ve kalıplaşmış kategorilerin birine dahil etme eğilimindedir. Bir kavramın iki uçtan birine aidiyetini sorgulamaya dair çaba, öncelikli amaç olmasa da günün sonunda mekanlar, kurumlar, bireyler ve hanehalkları bu sınırlı kategoriler ile nitelendirilmiş olmaktadır. Ancak değişen dünyada mekânsal düşünme pratiklerimizi yönlendiren bu temel çerçeveler ve bunların yansımaları, dikotomik yaklaşımların ötesine geçen, çok daha karmaşık, katmanlı ve iç içe geçmiş bağlantıları içermektedir. Bu çoklu bağlantıları şekillendiren ekonomik ve siyasi açmazlar, yeni toplumsal yapılanma, hâkim planlama politikaları, dijitalleşme, iklim değişikliği ve göç gibi etkenler bulunmaktadır. Etken değişken sayısının artması, beraberinde özgün ve keşfedilmeyi bekleyen yeni bir bağlam oluşturmaktadır. Söz konusu dinamik mekansal bağlamı anlamlandırmak için; aktörler, kurumlar, kuramlar, kavramlar ve yöntemleri yeniden ele almak gerekmektedir.

Dünya genelinde pek çok ülkede gözlemlenen bu değişimin etkileri şüphesiz Türkiye’de de hissedilmektedir. Kentsel ve bölgesel araştırmalarda yeni kurumsal oluşumlar, geleneksel analiz ve veri toplama yöntemlerinin ötesine geçen arayışlar, yeni teori inşasına yönelik girişimler gibi örnekler bu anlamda güçlü kanıtlar olarak değerlendirilebilir.

İki olgu arasında kabul gören sınırların bulanıklaş(tırıl)ması özelinde irdelenmesi gereken hususların başında sınırların nasıl aşıldığı ve ilişkilerin bu etkileşim yoluyla nasıl kurulduğu gelmektedir. Sabit ikiliklerin ötesine geçen yenilikçi ve deterministik olmayan düşünceyi teşvik eden bu yaklaşım stereotiplere uymayan mekansal düzlemde potansiyellerin ortaya konmasında önemli bir araç olacaktır. Çok kutuplu, karşılaştırmalı ve kozmopolit kentsel teori oluşturma biçimlerine yönelik arayışların başı çektiği mekan çalışmaları; eski açıklayıcı hiyerarşileri sarsarak kentsel teorinin pusulasını yeniden yönlendirmeyi de hedeflemektedir. Kentsel teorinin demokratikleşmesi olarak da atfedilen bu çalışmalar aynı zamanda çok daha zengin bir çoğulluğa imkan sunmaları sebebi ile de akademik yazında gelecek vaat eden biçimler olarak ortaya konmaktadır.

10. KBAM Sempozyumu; kent, bölge ve diğer tüm coğrafi mekânların ikiliklerin ötesinde ve daha kapsayıcı biçimde nasıl okunabilineceğini tartışmaya açmayı amaçlamaktadır. Bu ana tema altında sempozyum; farklı sektörlerde çalışan plancı, akademisyen, araştırmacı ve tasarımcıları, yeni mekânsal bağlantı biçimlerini anlamaya yönelik eleştirel ve yenilikçi perspektifler sunmaya davet etmektedir. Disiplinlerarası bir çerçevede sadece aşağıdaki konu başlıkları ile sınırlı olmamak üzere coğrafya, bölge planlama, kentsel çalışmalar, mimarlık, sosyoloji, iktisat, kamu yönetimi gibi alanlardan katkılar beklenmektedir:

• Mekânın (Yeniden) Üretimi, Algılanışı ve Kullanımı
• Geçirgen Sınırlar ve Hibrit Mekânlar
• Yeni Temsiliyet Biçimleri, Topluluklar ve Toplumsallıklar
• Karşılaştırmalı Kentsel Politika, Planlama ve Yerel Yönetişim
• Yeni Aktörler, Kurumlar ve Örgütlenme Biçimleri
• Dijitalleşme, Yapay Zekâ, Yeni Teknolojiler ve Yöntemler
• Küreselleşme ve Göç Araştırmaları
• İklim Değişikliği ve Afetler
• Küresel Kentsel ve Bölgesel Çalışmalar
• Sektörel Yeniden Yapılanma, Küçülme ve Döngüsel Ekonomi
• Konut Çalışmalarında Yeni Arayışlar
• Kentsel Arayüzler ve Heterotopyalar

“İkiliklerin Ötesinde: Çoklu Mekânsal Bağlantılar” başlığı altında düzenlenecek bu sempozyumda, kentsel ve bölgesel mekânların çoğulcu, dinamik ve bağlantısal doğasına dair kapsamlı bir tartışma zemini oluşturmayı hedefliyoruz. Bu tartışmaya katkı sunmak ve yeni mekânsal kavrayışları birlikte keşfetmek üzere tüm araştırmacıları 10. KBAM sempozyumuna davet ediyoruz.

ÖNEMLİ TARİHLER

BAŞVURU

Sempozyuma katılmak isteyenlerin 10 Mayıs 2025 tarihine kadar 200-400 kelimelik bildiri özetlerini https://kbam.metu.edu.tr/bildiri-ozeti-gonderme/ adresinden yüklemeleri gerekmektedir.

YAYIN

Sempozyumda sunulan bildiriler editörlük sürecinden geçerek “Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Ağı 10. Sempozyumu Bildiri Kitabı”nda toplanarak yayınlanacaktır. Bildiri Kitabında yer alma durumu bildiri sahiplerinin tercihine bağlı olmakla birlikte, tüm bildiri özetleri “Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Ağı 10. Sempozyumu Bildiri Özetleri Kitabı”nda yer alacaktır. Doktora Atölyesine başvuran metinler her iki kitapta da yer almaz.

Sempozyumda sunulan bildiriler İdealKent – Kent Araştırmaları (Journal of Urban Studies) veya PLANARCH – Design and Planning Research dergilerinden birinde yayınlanmak üzere başvuruda bulunabilir. Bu durumda bu bildirilerin verilecek son teslim tarihine kadar makaleye dönüştürülerek teslim edilmesi ve derginin standart hakemlik sürecinden geçilmesi gerekmektedir.

DEĞERLENDİRME

KBAM sempozyumu hakemli bir etkinliktir. Sempozyum kapsamında sunulacak bildiriler en az iki bağımsız hakemin kör hakemlik degerlendirmesinin ardından belirlenecektir. İki hakem görüşü neticesinde beraberlik olması halinde 3. Hakem görüşüne başvurulacaktır.

• Program
• Sempozyum Yeri
• Önemli Tarihler
• Düzenleme Kurulu
• Bilim Kurulu
• Doktora Atölyesi

Dosya 1: Cumhuriyetin 100. Yılı İçin…
Dosya 1: Afetlerden Öğrendiklerimiz / Öğrenemediklerimiz

46. sayıda; Zeynep Yılmaz Bayram’ın editörlüğünü üstlendiği “Cumhuriyetin 100. Yılı İçin” başlıklı dosya ve Ö. Burcu Özdemir Sarı’nın editörlüğünü yaptığı “‘Afetlerden Öğrendiklerimiz / Öğrenemediklerimiz” başlıklı dosya bulunmaktadır. Bu sayıda, ayrıca 15 tane dosya dışı makale bulunmaktadır. Kentin her haline değinmeye, odaklanmaya çalıştığımız 46. sayımızda makalesini yayınladığımız yazarlarımıza, makalelerin editörlerine ve bu makaleleri değerlendiren hakemlerimize teşekkür ediyoruz. Yeni sayılarda görüşmek üzere… İyi okumalar dileriz.

Ayrıntılar için:
İdeal Kent Dergisi 
Cilt: 16, Sayı: 46 – Makaleler

2021 Yılı Aralık ayında Konya Teknik Üniversitesi ev sahipliğinde çevrimiçi olarak düzenlenen 8. KBAM Sempozyumu’nda (KBAM-2021) sunulan bildirilerden makaleye çevrilen seçili metinler ICONARP (International Journal of Architecture and Planning)’ın Aralık 2023 sayısında [Vol. 11 No. 2 (2023)] yayınlanmıştır. Güncel sayıya aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

https://iconarp.ktun.edu.tr/index.php/iconarp/issue/view/28

Değerli KBAM Üyeleri,

Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Ağı’nın 9. Sempozyumu’nu siz değerli üyelerimizin katkı ve katılımları ile tamamlamış bulunuyoruz. Sempozyumun özet bildirileri kitapçığı https://kbam.metu.edu.tr/files/2024/01/Bildiri-Ozetleri.pdf adresinden erişilebilir durumdadır. 9. Sempozyum Bildiri Kitabı’nın hazırlık çalışmaları ise başlamış bulunmaktadır. Bu doğrultuda, sunulan bildirilerinin bildiri kitabında yer almasını isteyen bildiri sahiplerinin 4 Şubat 2024 Pazar Saat: 17.00’ye kadar bildiri metinlerinin düzenlenmiş nihai versiyonlarını kbam@metu.edu.tr e-posta adresine göndermeleri beklenmektedir. Belirtilen gün ve saate kadar metin göndermeyen bildiri sahipleri için elimize daha önce ulaşmış olan bildiri metinleri basılacak versiyon olarak kabul edilecektir (Bildirinizin bildiri kitabında basılmasını istemiyorsanız lütfen yine aynı e-posta adresinden bilgi veriniz). Bildiri Kitabı’nın basımı ve dağıtımı ile ilgili bilgi yine sizlerle paylaşılacaktır. Detaylar için https://kbam.metu.edu.tr web sayfamızı takipte kalınız.

Bununla birlikte, daha önce de paylaşıldığı üzere, bildirilerinin bildiri kitabında basılmasını istemeyen bildiri sahiplerinden dileyenler bildirilerini makaleye dönüştürerek İdealKent Kent Araştırmaları Dergisi’nin KBAM Özel Sayısı’nda basılması üzere dergi sistemine yükleyebilirler. Dergi sistemine yüklenen makaleler derginin olağan yayın süreçlerine tâbi tutulacaktır. Bu aşamada lütfen derginin https://www.idealkentdergisi.com/yazarlara-notlar/ bağlantısında yer alan ilkelerine bağlı kalmaya ve makale metninizin dipnotunda, hazırladığınız makalenin 9. KBAM Sempozyumu’nda sunulan bildiriden üretildiği bilgisini vermeye özen gösteriniz. Hazırlanan makalelerin dergi sistemine yüklenmesi için de son tarih yine 4 Şubat 2024 Saat: 17.00’dir.

Saygılarımızla,
9. Sempozyum Düzenleme Kurulu

15-17 Aralık 2023 tarihleri arasında İzmir Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde gerçekleşecek olan 9. KBAM Sempozyumu programını bilginize sunarız.

Program

AFETLERDEN ÖĞRENDİKLERİMİZ / ÖĞRENEMEDİKLERİMİZ:

CUMHURİYETİN YÜZÜNCÜ YILINDA

MEKÂNSAL ARAŞTIRMALARIN VE PLANLAMANIN YERİ VE İŞLEVİ

 14-15-16 ARALIK 2023, İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ

Ulusal ve uluslararası gündemin hızla değiştiği bir dönemde artık daha iyi anlaşılan bir şey var ki, yaşanan her türlü değişim yapılı çevre ve mekân ile doğrudan ilişkilidir. Mekânsal araştırma ve tartışmaların yeterli düzeyde yapılmaması günümüz krizlerinin sebep ve sonuçlarını okumamızı zorlaştırırken; yapılan sınırlı sayıdaki bilimsel çalışma ise karar alma süreçlerinde ve uygulamada etkin bir şekilde değerlendirilmemektedir. Bununla birlikte, pek çok doğa olayının birer afet olarak yaşanması ve krizlere dönüşmesi; afet öncesi, sırası ve sonrası süreçlerin hatalı ya da eksik yönetilmesi gibi durumlar da geçmiş deneyimlerden yeterince ders alınmadığını göstermektedir.

2023 yılı başında, ulusal gündemin temel konuları arasında ülkemizde 2020 yılında başlayan küresel Covid-19 pandemisinin toplumsal ve ekonomik etkilerini atlatmak ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci yüzyılına başlamak üzere yapılan seçim hazırlıkları yer alıyordu. Eş zamanlı olarak On İkinci Kalkınma Planı’nın hazırlanması, ülke mekânsal stratejik planının yapılması ile 2024-2028 dönemine ait yeni bölge planlarının onaylanarak yürürlüğe girmesi süreçleri mekânsal politikalar kapsamında öne çıkan konular arasındaydı. Ancak 6 – 20 Şubat 2023 depremleri ile gündem çok keskin ve acı bir şekilde değişmiş, oldukça zayıf olan ulusal hafızamız da tazelenmiştir.

Bir deprem ülkesi olan Türkiye’de sadece depremler değil pek çok doğa olayı uygulanan yanlış politikalar sonucu can yakıcı afetler olarak yaşanmaktadır. Son yıllarda özellikle sel, deprem, yangın ve çığ olayları sonucu ciddi düzeyde kayıplar yaşanmıştır. Risklerin göz ardı edilmesi ve krizlerin yönetilememe nedenleri ile nelerin yanlış yapıldığı ve nelerin eksik yapıldığı konuları ise çok uzun yıllardır tartışılmaktadır. Risk ve afet yönetimi alanında önemli bir kırılma noktası olarak görülen 1999 Marmara Depremleri’nin üzerinden neredeyse çeyrek asır geçmiş olmasına rağmen özellikle düzensiz kentleşme, mevzuat ile uyumsuzluk ve denetimsizlik, yönetilemeyen kurumlar ve krizler ile risk yönetimi kültürünün benimsenememiş olması konuları tekrar gözler önüne serilmiştir. Geçmişteki KBAM sempozyumlarında da tekrar tekrar ele alınmış olan bu konuları vurgulamanın ne kadar gerekli olduğu acı neticeler ile birlikte sıkça teyit edilmektedir. Özellikle mekânsal çalışmalar ve planlama meslek alanı açısından hala tartışılması gereken oldukça fazla konu olduğu ortadadır. Deneyimlenen süreç Türkiye’deki planlama sisteminin sadece afetlere dirençlilik açısından değil, tümüyle yeniden irdelenmesi gerektiğinin de altını çizmesi açısından önem kazanmaktadır.

Bu kaygılarla 9. KBAM Sempozyumunun ana teması son dönemde yaşadığımız afetlerin krize dönüşmesi sürecinin mekânsal ve toplumsal nedenleri ve sonuçları ile kurumsal yapılanmanın, planlamanın ve mekânsal çalışmaların bu süreçlerdeki yerini ve önemini tartışmak üzere “Afetlerden Öğrendiklerimiz / Öğrenemediklerimiz: Cumhuriyetin Yüzüncü Yılında Mekânsal Araştırmaların ve Planlamanın Yeri ve İşlevi” olarak belirlenmiştir. Bu ana tema altında; kurumsal bir işleyiş olan şehir ve bölge planlamanın yüz yıllık Türkiye Cumhuriyeti’nin kurumsal yapısı içerisinde kendisine nasıl bir yer bulduğu, hangi süreçlerden geçtiği, nelerin üstesinden geldiği / gelemediği ve yaşanan krizlerde planlamanın yaşadığı sorunların payının ne olduğu ve ikinci yüzyılda planlamanın geleceğinin ne olacağı konularının aşağıdaki başlıklar altında detaylı olarak ele alınması, bu çerçevede de Türkiye’de planlamanın yeniden kavramsallaştırılması ve yeni bir planlama sisteminin geliştirilmesi konularının tartışmaya açılması hedeflenmektedir:

• Yüz Yıllık Kurumsal Yapılanmamız ve Kurumsal Bir Yapı Olarak Planlama: Kurumlarımız ve planlama sitemi, kurumların yapılanması – niteliği – yetkinliği – etkinliği, ulusal – bölgesel ve yerel aktörler ve roller, kurumsal işleyişte liyakat tartışmaları, risk yönetimi politikaları kurumları ve mevzuatı, yönetim-yönetişim, planlamanın zafiyetleri ve açmazları, planlamanın ve plancının sorumluluğu ve rolü, planlama eğitimi, planlama eğitiminde riskler ve afetlerin yeri.
• Risk ve Afet Terminolojisi, Planlamadaki Kavramlar, Kuramlar ve Teknikler: Plan ve planlama kavramlarının anlamı – içeriği ve uygulamalarını risk sektörleri ve afetler çerçevesinde ele almak, doğa olayını afete dönüştüren süreçler ve bu süreçlerde planlamanın yeri, çoklu afet riskleri, yeni yöntemler ve uygulamalar, doğa tabanlı çözümler, risk yönetimi çerçevesinde “sakınım planlaması, risk azaltma planı, afet müdahale planı ve eylem planı” kavramlarına bakış, Türkiye’den ve dünyadan örnekler, kentsel risk yönetimi ve risk sektörleri, risk yönetiminin bileşenleri, afet sırası ve sonrasındaki acil eylem alanları için yer seçimi, son dönem uluslararası gelişmelerin mekânsal araştırmalara ve planlamaya olası yansımaları.
• Riskler, Afetler, Ekonomik Krizler ve Kalkınma: Kalkınma politikaları kapsamında risk yönetiminin ve afetlerin yeri, fiziki coğrafya – ekonomik coğrafya ilişkisini afetler üzerinden düşünmek, ekonomik dinamiklerin fiziki coğrafyaya yansımaları, kalkınmada afet etkisi, üretim kayıplarının belirlenmesi ve modellenmesi, afet sonrası ekonomik yaşamı yeniden kurmaya ve örgütlemeye yönelik girişimler, afet sonrası kentsel ve kırsal kalkınma, dayanışma ekonomisi, yeni işbirlikleri, girişimler ve üretim modelleri.
• Kentsel Siyaset, Planlama ve Toplum: Afetler ve kentsel rant ilişkisi, ranta dayalı kentsel siyaset süreçleri ve sonuçları, eşitsizlik yaratan popülist politikalar, afetlerin yol açtığı ya da derinleştirdiği toplumsal çatışmalar, kentsel dönüşüm projeleri, bu politika ve projelerin afetlerle farklı boyutlardaki ilişkisi, bunlara karşı oluşan tepkiler, ulusal – bölgesel ve yerel düzeyde politika geliştirme ve kentsel politika planlaması, afetler ve yurttaş reaksiyonu, yeni oluşumlar ve dayanışmacı örgütlenme biçimleri, bu oluşumların özellikle afet ve kriz dönemlerindeki işlevleri ve etkinliği, afetlerin göç ve demografi üzerine etkileri, afetlerde dezavantajlı ve kırılgan gruplar, afet sırası ve sonrası toplum psikolojisi, risk toplumu ve eğitim, çoklu afetlere toplumsal bakış, toplumsal riskler ve potansiyeller.
• Riskler, Afetler ve Kent Sağlığı: Afet sonrası sağlıklı toplulukların oluşumunda kısa – orta ve uzun vadede yapılması gerekenler, yaşam çevrelerinin iyileştirilmesi ve yeniden yapılandırılmasında bertaraf yöntemleri ve önerileri, sağlıklı yaşam fonksiyon alanlarının oluşturulması, hizmet sunumunun değişen boyutları, bu çerçevedeki politika önerileri, planlamanın bu süreçlerdeki işlevi.
• Afetler, Yeniden Yapılanma ve Konut Üretimi: Konut ölçeğinden bölge ölçeğine iyileştirme ve yeniden yapılanma, afet sonrası kısa ve uzun erimli planlama araç ve süreçlerinin tasarımı, katılımcı süreçlerin planlanması, geçici barınma, kalıcı yerleşimlerin oluşumu, mekânsal çalışmalar odaklı meslek disiplinleri, bu disiplinlerin yeniden yapılanma sürecindeki yeri ve etkileri, bu disiplinlerin işlevsizleştirilmesi ya da itibarsızlaştırılması, konut sorunu ve konut politikaları, ulaşım biçimlerinin değişimi, doğal ve kültürel miras alanlarında yeniden yapılanma.
• Cumhuriyetin Yüzüncü Yılında Türkiye’de Dirençli Kentler: Kentsel planlama ve tasarımın dirençli kentlerin oluşturulmasındaki yeri ve etkinliği, dirençli kent kavramı ve bu çerçevedeki yaklaşımlar, dirençli kentlerin oluşturulmasında iş birliği, disiplinler ve gereklilikler, konut ölçeğinden bölge ölçeğine dirençlilik, dirençlilik çerçevesinde yeni kent ve yerleşme modelleri ile tasarımı.
• Riskler, Afetler ve Teknoloji: Planlama, risk yönetimi ve afet yönetimi için sürdürülebilir karar destek sistemleri, bilgi teknolojilerinin afet öncesi – sırası ve sonrasında kullanımı, yapay zekâ uygulamaları, veri yönetimi (veri üretme, işleme, depolama, yorumlama)
• Kentsel ve Bölgesel Planlamanın Yeniden Kavramsallaştırılması, Yeni Bir Planlama Sisteminin Kurgulanması: Mevcut planlama istemimizin yaşanabilir, adil, sürdürülebilir ve dirençli kentleri gerçekleştiremediği göz önüne alındığında, yeni bir planlama sisteminin kurgulanmasına yönelik kavramsal, yönetsel ve yapısal tartışmalar nasıl ele alınmalı?

Önemli Tarihler